Page 30 - kalkinma
P. 30
Eko-Turizm Kavramı
Eko turizm sürdürülebilir turizm ilkeleri kapsamında değerlendirilen turizm türlerindendir. Eko turizm güçlü bir çevre koruma ve yerel
halkın kalkınmasını içerir. Eko turizmde “koruma güdüsü”, “eko turizm eğitimleri”, “yerel mülkiyet”, “küçük ölçekli turizm faaliyetleri”,
“çevreye minimum etki ve sürdürülebilirlik” vb. kavramlar sıklıkla kullanılır. Eko turizmde somut ve somut olmayan kültürel miras
unsurları önemli çekicilik unsurlarıdır. Geleneksel mimari, efsaneler, bölgelerin gastronomi kültürleri eko turistler için vazgeçilmez
öğelerdendir. Aşağıda eko turizmin avantajları kısaca belirtilmiştir;
• Yerli halk için ekonomik fayda sağlar, yaşam kalitesini yükseltir.
• Endüstriyel uygulamaların geliştirilemeyeceği orman köyleri gibi bölgelerde istihdam ve ekonomik canlılık sağlayan bir sektördür.
Bu sayede bu bölgelerden yaşanan göçlerin önüne geçilebilmekte hatta ters göç yaşanmaktadır.
• Eko-turizm konseptinde yerli halk kendilerini ve bölgelerini etkileyen kararları almada rol oynar.
• Eko-turizm doğal ve kültürel mirasın korunmasını ve dünya biyo-çeşitliliğinin sürdürülmesini sağlar.
• Yerel halkla ilişkiyi ve daha önce tecrübe edilmeyen değişik aktiviteleri sağladığı için turistler için daha hoş deneyimler sağlar.
• Turizmin ekonomi, çevre ve sosyal yaşama olumsuz etkilerini en aza indirger.
• Eko-turizm kültürel açıdan duyarlı olup turist ve ev sahibi halk arasında saygıyı sağlar, yerel gurur ve güven oluşturur.
• Eko-turizmin bir diğer avantajı da yüksek maliyetli yatırımlar gerektirmemesi böylece gelişmekte olan ülkelerde hızla benimsenen
bir sektör olmasıdır.
Gümüşhane’de Eko Turizmin Geliştirilmesine Yönelik Sorunlar ve Çözüm Önerileri
Gümüşhane’de özellikle eko turizmin geliştirilebilmesi için şu önerilerde bulunulabilir:
• Öncelikle Gümüşhane’deki eko-turizm bölgeleri arasında yer alan yaylaların (Kadırga, Kazıkbeli, Taş köprü ve Güvende gibi
yaylalar) ve diğer doğal alanların (Limni Gölü, Artabel Gölleri, Tomara Şelalesi, Örümcek Ormanları) sürdürülebilir turizm ilkeleri
çerçevesinde korunarak turizme kazandırılması önerilebilir. Özellikle yaylakların aşırı ziyaretçi aldığı yaz dönemlerinde, çöp ve
atıkların belirli yerlerde toplanması ve imha edilmesi sağlanmalıdır. Ayrıca yaylaklarda betonarme yapılaşmalara izin verilmemesi ve
bu yaylakların fiziksel taşıma kapasitesi dikkate alınarak turizme açılması önerilebilir.
• Gümüşhane’deki alt ve üst yapı eksikliklerinin eko turizm alanlarının turizme açılmadan önce tamamlanması önerilebilir. Özellikle,
doğayla uyumlu yürüyüş ve araç yollarının yapılması sağlanmadır. ‹nsanların bu bölgelerden günübirlik geri dönüşlerinin mümkün
olmaması ihtimali düşünülerek, doğaya uyumlu konaklama tesislerinin ya da ziyaretçilerin kendi çadırlarını kurabileceği güvenli
alanların oluşturulması sağlanabilir.
• Yaylaklarda ve kış turizm bölgelerindeki tesislerin gerekli nitelik ve niceliğe kavuşturulması sağlanmalıdır. Bu kapsamda
tesislerdeki hizmet kalitesinin iyileştirilmesine yönelik bölge esnafının eğitimi ve bilgilendirilmesi, tesislerin doğayla uyumlu bir şekilde
yapılandırılması, gerekli pazar araştırmalarının yapılarak mevcut ve potansiyel pazarın ihtiyaçlarına cevap verebilecek sayıda ve
nitelikte tesislerin inşa edilmesi önerilebilir.
• Eko-turizm bölgelerini ziyaret eden turistik tüketicilerin beklentileri göz önüne alındığında, genel olarak Gümüşhane’deki eko
turizm bölgelerinin doğal görüntüsünün korunması ve tabiat koruma alanlarının sayısının artırılması oldukça önemlidir.
• Süleymaniye ve Zigana kış turizm bölgelerinin mevcut potansiyelinin sağlıklı bir şekilde değerlendirilmesinde Palandöken, Uludağ
ve Erciyes bölgeleri gibi deneyimli kış turizm merkezlerinin pilot bölgeler olarak belirlenerek bu bölgelerin kış turizminde gelişmesini
sağlayan kritik başarı faktörlerinin karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesi önerilebilir. Böylece söz konusu kış turizmi merkezlerine
göre üstün ve zayıf yönler belirlenerek, gerekli eksikliklerin tespit edilmesi ve sağlıklı çözümlerin geliştirilmesi mümkün olabilir.
• Yaklaşık 213 çeşit ile ülkemizde kelebek çeşitliliği bakımından en zengin iller arasında yer alan Gümüşhane’de, söz konusu
kelebek çeşitlerinin sergilendiği bir kelebek müzesinin kurulması ve ayrıca kelebeklerin doğal üreme alanlarının gözlemlenebileceği
gözlem alanlarının oluşturulması önerilebilir. Örneğin bir Artabel gezisi sırasında kelebeklerin doğal üreme alanlarının da ziyaret
güzergahına dahil edilmesi sağlanabilir.
• Eko turizmin bir parçasını oluşturan doğal köy hayatının korunması ve gelen ziyaretçilerin köy hayatının nimetlerinden
faydalanabilmeleri için köy yerleşim alanlarının korunması gerekmektedir. Diğer taraftan köylerde yetiştirilen doğal tarım ürünlerinin
ve hayvansal gıdaların yaylaklarda uygun şartlarda satışının gerçekleştirilmesi önerilebilir. Kadırga, Güvende gibi yaylalarda özellikle
hayvansal ürünlerin çiğ ve pişirilerek satışı gerçekleştirilmektedir. Ancak uygun saklama ve üretim koşullarının sağlanarak mevcut
koşulların iyileştirilmesi ve mevcutta var olan tesisler ile yeni kurulacak tesisler için su, elektrik ve kanalizasyon gibi alt yapı koşullarının
oluşturulması gerekmektedir. Ayrıca yayla şenliklerinde doğal tarımsal ve hayvansal ürünlerle birlikte; Gümüşhane’ye özgü doğal
taşlar, ahşap ve gümüş gibi ürünlerden elde edilecek hediyelik eşyaların da satışı gerçekleştirilebilir.
• Gümüşhane’nin mağara potansiyeli düşünüldüğünde, Karaca Mağarası dışında turizm potansiyeline sahip farklı mağaraların
keşfedilmesi ve bu mağaraların turizme açılması için gerekli alt ve üst yapı çalışmalarının yapılması önerilebilir.
• Gümüşhane ilinde turizm ile ilgili en temel öncelik turizm planlamasında sürdürülebilir turizm ilkelerine uyulmasının gerekliliğidir.
Sürdürülebilir turizm ekonomik, sosyo-kültürel ve çevresel tahribat unsurlarına dikkat edilmesini gerektirir. Tarihi ‹pekyolu
güzergahında yer alan ve kadim geçmişi ile tarihsel süreç içerisinde birçok farklı kültüre ev sahipliği yapan Gümüşhane ili gelenek,
görenek ve adetlerine bağlı bir il özelliği göstermektedir. Bu bağlamda sürdürülebilir olmayan turizm türlerinin Gümüşhane açısından
tahribat unsuru oluşturacağı söylenebilir.
• Gümüşhane iline özgü kültürel miras unsurlarının turizm yoluyla korunması ve ilin ekonomisine katkı sağlanması önemlidir. El
sanatları, yöresel mimari unsurları ve gastronomi değerlerinin sahiplenilmesi ve tanıtılması Gümüşhane turizmi açısından olmazsa
olmazdır. Bu bağlamda, Dölek Köyü Gudu yapımı, Kürtün ahşap işlemeciliği, Kelkit ve Şiran taş işlemeciliği, Torul ve Kürtün ekmeği,
Kelkit kuru fasulyesinin ulusal anlamda tanıtılması için projeler gerçekleştirilmelidir.
• Gümüşhane yaylalarındaki yiyecek-içecek ve konaklama tesislerinin mevcut durumu hijyen ve misafir memnuniyeti unsurları
19