Page 41 - kalkinma

Gümüşhane Kenti ziyareti 3%’te kalmaktadır (Barlas, 2010, s.26).
Ekoturizm merkezi durumunda olmaya aday olan ve konu itibariyle de ‹pek Yolu üzerinde bulunan Zigana Köyü’nün ve ZDO
oluşumuyla turizmde alacağı payı dahada artıracağı görülmektedir.
Zigana Dağı’nda endemizm oranı ve biyoçeşitlilik oldukça yüksektir ve Zigana etekleri dağ ve doğa yürüyüşleri açısından önemli bir
potansiyele sahiptir (Acuner, 2015, s. 72-71).
Zigana Doğa Okulu (ZDO) Zigana Köyü’nün ve Zigana Coğrafyası’nın tüm değerlerinin korunarak kalkınmasının sağlanabilmesi için
günümüzde artarak gelişen, alternatif turizm potansiyelinin değerlendirilmesi gerektiği yönünde Savaş AYDIN tarafından yapılan
çalışma sonucu, tanıtım ve doğayı korumaya yönelik projeler yapılması, sergiler ve konferanslar düzenlemesi, doğa eğitimlerinin
verilebilmesi gibi benzeri faaliyetleri için bir sabit mekana ihtiyaç olduğu, bu amaçla Zigana Köyü içersinde, tarihi bir değere ve
mimariye sahip ve atıl olan tarihi ilköğretim okulu binasını 2011 yılında, Zigana Köyü Muhtarlığı. Zigana Köyü Çevre Koruma Turizm
Ve Dayanışma Derneği ile Zigana Coğrafyası Derneği girişimleri sonucu Torul Kaymakamlığı’nın da destekleriyle “Zigana Doğa
Okulu”na (ZDO) dönüştürülmüştür. Bu dönüşüm aynı zamanda Kamu ve Sivil Toplum Kuruluşlarının işbirliğine örnek bir çalışma
olarak karşımıza çıkmaktadır (Aydın.2016, s.462).
ZDO Zigana Köyü Koçlar Mahallesinde 3 dönüm arazi içerisinde, yaklaşık 750 metrekare alanda inşa edilen bir binadır. Cumhuriyetten
hemen sonra 1928 yılında açılmış 1992 yılına kadar hizmet vermiştir. ‹çerisinde mevcut 7 adet sınıf, 2 adet koridor bulunmaktadır.
Bu sınıflardan bir tanesi köyün yüksek akademisyen potansiyeline atfen “Akademisyenler “sınıfı olarak düzenlenmiş ve doğa
eğitimlerinin burada verilmesi sağlanmıştır. Bir sınıfa da köyde doğan ünlü Ankara Devlet Opera ve Balesi Solisti Tenor Ömer Yılmaz
adı verilerek burada sanatsal etkinlikler yapılmaya başlanmıştır. Diğer bir sınıfda Bitki Müzesi (Herbaryum) olarak faaliyetine devam
etmektedir. Sınıflardan bir diğeri ise köy de doğan ve ülkeye mal olmuş köy enstitüsü mezunu 18 adet öğretmen için ayrılmış ve bu
sınıfa da “Başöğretmenler” adı verilerek onların, tanıtılması ve anılmasının yönünde çalışmalar yapılmaya başlanmıştır. Bir sınıfında
“Zigana Doğa Kütüphanesi” olarak planlanması yapılmıştır. Eski müdür odası yönetim ofisi yapılarak kullanıma sunulmuştur. Okulun
mevcut 2 adet koridoru da sanatsal etkinlikler için sergi salonu ve atölye olarak “Güneş Sanat merkezi” ve “Mehriba” salonları olarak
kullanılmaktadır. Sanatsal etkinlikler için bir “ZDO Sanat Grubu” oluşturulmuştur.
ZDO oluşumu ve faaliyetlerinin artmasından sonra, yörenin alternatif turizm değerlerinin ön plana çıkarılmasına yönelik olarak, yörede
mevcut olan alanlardan faydalanılarak, herbaryum açılması ve Zigana Dağındaki atıl kalan Jandarma karakol binası kış sporları için
kullanıma açılmıştır (Aydın.2016, s.463).
Soyut ve Somut Kültür varlığı olan Lames Şenlikleri; ZDO tarafından her yıl geleneksel olarak gerçekleştirilen “Lames Şenlikleri“inde
yapılan Lames, Gümüşhane il merkezinde Lemis olarak geçen bu yiyecek, yöre otlarıyla birlikte saç üzerinde yarım ay şeklinde
hamurun içine ıspanak, peynir, patates, kıyma konulup katlanmış yufka ile yapılır (http://ne-demek.net/.). Gümüşhane Gözlemesi,
(kolaylezzet.com) olarak bilinmekte, Mitolojik bir eğlence olan Lames şenlikleri tam olarak doğrulanmamış olmakla birlikte, Onbinlerin
yolu üzerinde olan Zigana köyüne Onbinlerin ordusu uğrayınca, köyü yağmalamış ve köylü bu nedenle aç kalmıştır. Onbinler köyden
ayrılınca, köylüler bu durumu kutlamak için ellerinde kalan son unlardan Lames yapıp kutlamaya katılanlara dağıtmışlardır. Böylece
Lames şenlikleri doğmuştur. Her yıl ZDO tarafından geleneksel olarak yapılan şenliğin bu yıl 06 Ağustos 2017 tarihinde 9.‘ncusu
yapılmıştır. Bu şenlik köyden göç edenler buluşma geleneği ve yöresel kültürün yaşamasına neden olmaktadır (Aydın, 1146-2016,1139).
ZDO’nda Yapılan Eko Turizm ve Alternatif Turizm Faaliyetleri: Gümüşhane Valiliği, Gümüşhane Üniversitesi, Zigana Köyü
Muhtarlığı ve STK’lar birlikte Hareket stratejisi belirlenmiş olduğu görülmektedir. Ulusal, uluslararası ve TÜB‹TAK destekleme Projeleri
için çalışmalar yapılmaktadır. 7’ den 70’e herkese doğa eğitimi verilecek ilkesinden hareketle, öncelikli olarak doğada eğiticilerin
eğitimi yapılması, doğa bilinci kazandırması ve doğada yaşam eğitimleri 8 adet akademisyen tarafından verildiği, Biyotop haritalama
çalışması yapılması için ekip kurma çalışmaları devam ettiği. Geleneksel hale getirilen, soyut ve somut bir kültür olan Lames şenlikleri
her yıl Ağustos ayında sürdürülmektedir. Akademik etkinlikler yanında sanatsal etkinliklere de ağırlık verilerek sergiler açılmaktadır.
Jeolojik miras korunmasına özen gösterilerek çalışmalar yapılmakta, Maden bölgesi olan Zigana Köy’ünde (Köstere Madeni, Zigana
Eskiköy Madeni) (Üçüncüoğlu, 2008, s.49-46), maden müzesi açılması çalışmaları yapılmaktadır.
Coğrafyanın endemik bitki ve hayvan türlerini yerinde kendi doğal yaşam alanlarında gözlenme imkanı sunulması, bir eğitim alanı
olarak kullanılarak doğayı bilen, seven ve koruyan alternatif turizm değerlerini bilinçli bir şekilde sunabilecek insanların yetiştirilmesine
yönelik olarak, meri mevzuatlar çerçevesinde ilgili kurum ve kuruluşlarla iş birliği yapılarak sertifikalı yerel rehber yetiştirilmesi
çalışmaları yapılmaktadır (Aydın. 2016, s.464).
Doğa sporları ve foto safariler gibi etkinlikler düzenleyerek gelecek neslin “Ekolojik Okur Yazar” olarak hazırlanmasına yönelik alanlar
belirlendi ve uygulamalar Torul kaymakamlığı ile birlikte yürütüldüğü.
“Zigana Endemikleri Fotoğraf Sergisi ” ülke çapında, açılış kokteyli, mini konser etkinlikleriyle aynı konseptte 8 ayrı yerde sergilenerek
Türkiye rekoru kırmıştır. Bu sergi ülke içinde ve dışında sergilenmeye devam edilmektedir.
Foto safari ve doğa yürüyüş turları için bölgeler belirlenmiştir ve katılımcı sayısı en fazla on kişiye kadar olan turlara yerel rehberlerle
devam edilmektedir. Orman Ve Su ‹şleri Bakanlığı ile yapılan işbirliği Çerçevesinde 12-10 Temmuz 2017 tarihinde Limni Gölün
tesislerinde “1. Foto Kamp “ düzenlenmiştir.
T.C. Orman Ve Su ‹şleri Bakanlığı ile yapılan iş birliği çerçevesinde ZDO için bir sözleşmeli eleman çalıştırılması uygulamaya
konulmuştur. Hali hazırda bir personel ZDO da çalışmaktadır.
Bu Coğrafyanın değerlerini tanıtabilmek için 2015 Mayıs ayından itibaren “Zigana Doğa Okulu” adıyla 3 ayda bir yayınlanan bir dergi
çıkartılmaktadır.
Gümüşhane ‹li sınırları içerisinde, Torul ‹lçesi ve 10 köy sınırını kapsayan, Zigana Canlı Bitki Müzesi (Arboretum) çalışması da Orman
ve Su ‹şleri Bakanlığı ile birlikte yürütülmektedir (Aydın. 2016, s.465).
Zigana kökenli değerlerinin tanıtılmasına yönelik anma programları düzenlen-mesi yapılmaktadır.

30