Page 36 - kalkinma

Sayın konuklar, konuyu çok detaylı olarak anlatmak ve sizlere sunmak istiyorum. Çünkü Gümüşhane’nin turizme açılan kapısıdır.
Zigana Türkiye’nin Doğu Karadeniz Bölgesinin kuzeyinde yer alan yüzölçümü toplam 6,575 km2 olan Gümüşhane ili Torul ilçesine
bağlı 37 köyden birisi olan Zigana köyü, ilin ve ‹lçenin kuzeyinde yer almaktadır. Coğrafi konumu itibariyle de doğu-batı arasında
geçişi sağlayan tarihi ipek yolu üzerinde konumlanmış, her uygarlıktan bir parçayı bünyesinde barındıran eşsiz doğal ve tarihi değerleri
olan Köy 47.8800 ´36 °40» enlem ve 56.5200 ´21 °39 boylamdadır (haritamap.com) ve aynı zamanda Trabzon-Gümüşhane sınırında
yer alır. Adeta sınır çizgisidir. Köy adını aldığı Zigana dağının güney ve güneydoğu eteklerinde, zirveden 3.5 km aşağıda 1700-1400
rakım aralığında yer alan şekliyle bir amfi tiyatrodur. Köyün kuzeyinde sınır olduğu Trabzon ilinin, Maçka ilçesi, Hamsiköy köyünden,
‹ran - Trabzon kara yolunun, Çifte köprüler mevkiinden başlayan sınırıyla ayrılarak Balihor tepe, Kukul tepe, Kurugöl tepe, Tuzlak
tepe ve adile mezra adlı nigreni noktalarının tepeyi takip edilerek sonlanır (Üçüncüoğlu, 2007 Torul, s.21, ÇŞB, 2014).
Doğusunda Atalar Köyü (Cimera), güneyinde Cebeli Köyü (Ayfoga) ve Harmancık köyü, Güneybatı Köprübaş Mahallesi, Batı,
Kuzeybatı ve Güneybatı tarafında Köstere Köyü yer almaktadır Zigana Köyü Doğu-Batı Yönünde 20 Km, Kuzey- Güney Yönünde
ise 14 Km sınırları bulunmakta ve toplam 4168 hektar alanı kapsamaktadır (Gümüşhane Tapu Kadostura Müdürlüğü). Bu coğrafi
bölge içinde 7 adet Mahalle 5 adet büyük yayla (Saronoy, Değirmentaş, Naharci, Merhiba, Zigana Yaylası) 6 adet mezra (Mandıroba,
Çayköy, Lendap, Çayırcık, Harmanlık, Vizoronda) bulunmaktadır (Üçüncüoğlu, 2007, s.21).
Zigana dağları 2032 m rakımdan geçit vermesi dolayısı ile antik çağdan bugüne Doğu Karadenizin en önemli ekolojik, ekonomik ve
kültürel geçit noktasıdır. Bu geçit Karadeniz ile Doğu- ‹ç Anadolu kültürlerini hem ayıran ve hem de birleştiren kapıdır (Erüz. 7 ,2016)
Antik çağdan günümüze yerleşim yeri olduğu bilinen Zigana köyü ile ilgili olarak, 2004 yılında yapılan Gümüşhane yüzey
araştırmalarında, Zigana Koçlar Mahallesi Camii, Zigana Köyü Hanı, Zigana, ‹pek Yolu Köprüsü tanımlanmıştır (Çiğdem, S-Özkan, H,
Yurttaş, H. Öztürk N. 65-64 ,2005), yine benzeri çalışmalarda, Zigana Köyü Köprüsü ve Zigana Köyü Bekiroğulları Mevki Köprüsü de
tanımlanmıştır (Özkan, Yurttaş, 179-178 ,2012). Zigana Köyünün 700 m. batısında konumlanan Zigana Kalesi orta çağa aittir (Çiğdem, ,2008
60).
Köy içerisinden geçen Trabzon – Erzurum-‹ran (Tarihi ipek yolu) 1989 yılında güzergah değişikliği nedeniyle 3 km batıya kaydırılmış
olup asfalt bir bağlantı ile köye birleştirilmiştir. Zigana tünelinden Torul’a kadar devam eden ve köy içerisinden geçen eski karayolu ile
de köye ulaşılmaktadır. Köy içerisinde yer alan mahallelere de ulaşım vardır. Bu yollardan özellikle Zigana tüneli, Zigana dağı geçidi,
serbahat, saranoy yaylası (Limni gölü), taşlık, gazkar, moskobia, çatlak, galavria, çayırcık, behramın deresi, soğuk oluk, tivorun
ormanı, düz, tumbi, okşat, godil, Eskiköy, kazangöl, zazul, flanet hattını takip ederek meşhur karaca mağarasına ulaşılmakta oradan
da ikisu (Harava) mevkiinde devlet yoluna birleşmektedir. Yaklaşık 25 km uzunluğundaki yolun ortalama 000 2 m rakımda çam
ormanları içerisinden ilerlenmesi ve çok geniş görüş ufkuna sahip olması, çok sık aralıklarla buz gibi doğal kaynak sularının, çeşitli
yaban hayvanları ile yüzlerce bitkinin bulunduğu bu yolda araçla veya yaya gezinti insana huzur, güven, cesaret ve mutluluk verir.
Bölgede Asurlular, Urartular, Medler, Pers Krallığı, Makedonlar, Pontus Krallığı, Roma ‹mparatorluğu, Emeviler, Selçuklular ve
Osmanlı ‹mparatorluğu hüküm sürmüştür (Aydın.2016,s.461).
Köyün yeni yoldan Torul’a uzaklığı 13 km olup asfalt olan yoldan yaklaşık 5 dakika sürmektedir, Gümüşhane iline olan uzaklığı 35 km
olup araç ile ortalama 20 dakika, Trabzon iline olan uzaklığı 60 km olup ortalama 45 dakika sürmektedir. Doğu Karadeniz’in en önemli
dağ ve yayla turizm merkezleri olan Sümela Manastırı, Kadırga, Zigana Dağı, Cami Boğazı ve Ayaser Yayları ile karaca mağarası
köyün etrafında adeta bir çember oluşturmaktadır, limni gölü ve Saronay yaylası da bu çemberin içerisinde yer almaktadır. Zigana
Dağında aktif kayak pisti ve kayak alanları kış turizmi için uygun potansiyele sahiptir. Ayrıca yamaç paraşütü, botanik ve fotoğraf
safarileri, safari turlarını, doğa yürüyüşleri, Kuş ve Kelebek Gözlemciliği, botanik turizmi için ideal alanlar mevcuttur (Üçüncüoğlu, ,2007
28-27).
Zigana Havzası; Genel olarak Zigana (Kalkanlı) köyünden oluşmakta olup, Gümüşhane ilinin kuzeyinde yer almaktadır. Havza
yaklaşık olarak 2115 - 1136 metre arasındaki yükselti kuşakları arasında yer almaktır. Genel olarak değerlendirildiğinde tüm bakı
gruplarını (gölgeli ve güneşli bakılar) içermektedir. Bakı da olduğu gibi eğim ve toprak yapısı bakımından da çeşitlilik gösteren Zigana
havzası bitki örtüsü bakımından da kendin özgü çeşitlilik göstermektedir (Turna, 4 ,2015).
Zigana geçidi (2032m) ve Zigana Dağı silsilesi Karadeniz iklimi ile Doğu Anadolu ikliminin geçiş noktasındadır. Dağın kuzey
yamaçlarında her mevsim yağışlı ve ılıman Karadeniz iklimi hâkim iken, güney yamaçlarında ve ardında kurak, yazları sıcak, kışları
çok soğuk karasal iklim hakimdir. Kuzey yamaçları yılda 1000 mm üzerinde yağış alırken güney yamaçları 500 mm ve altında yağış
alır. ‹klim, rakım, bakı, jeolojik yapı ve toprak yapısına bağlı olarak dağın güney ve kuzey yamaçları yüzlerce farklı türde kendine
has, pek çoğu endemik bitki ve hayvan barındırır. Dağların kuzey yamaçları her daim yeşil ve yoğun ormanlarla kaplı, buna karşın
güney yamaç ormanları daha seyrektir. Buna karşın Karadeniz’in nemli havasını engelleyen Zigana Dağları ile Doğu Anadolu’nun
şiddetli soğuklarının gelmesini engelleyen Kop Dağı arasında kalan Gümüşhane dünya üzerinde ender yörelerde görülen, mikro
klima özellikli bir iklime sahiptir (Eruz.7 ,2016).
Zigana havzasının orman yapısı incelendiğinde, toplam ormanlık alanı 2121.9 hektar (66,55%) olup 820 hektarı (% 38.64) bozuk,
1301,9 hektarı (61.36%) verimli ormandır. Orman olmayan, açıklık-tarla ve yerleşim alanı ise 1066.3 hektar (33,45%) dır. Genel olarak
bakıldığında, büyük çoğunluğu ormanlık olan havzanın üst kısımlarında mera ve otlak alanları, orta kısmında ise orman ve tarımla iç
içe yerleşim alanları bulunmaktadır (Turna, 4 .2016)
Zigana köyü Zigana dağ sırasının güneyinde yer almaktadır. Köyde tarım yapılabilecek alanların büyük çoğunluğu eğimli arazilerden
oluşmaktadır. Köy yüzölçümünün yarısına yakın kısmını orman arazisi kaplamaktadır. Tapu kayıtlarına göre; içerisinde yapılarında
bulunduğu toplamda kayıtlı tarla alanı 2,376 Dekar, Bahçe alanı 242 dekardır. Köye kayıtlı mera alanı 7.946 dekardır (G‹GTHM)
Zigana Köyü Karadeniz iklimi kuşağı etkisinde olmasına rağmen Doğu Anadolu Karasal iklim kuşağı özelliklerini de göstermektedir.
Uzun yıllık ortalama sıcaklığı yaklaşık olarak 5İC, maksimum sıcaklığı yaklaşık olarak İ 15C ve minimum sıcaklığı yaklaşık olarak 7-
İC civarıdır. Yıllık ortalama kar örtülü gün sayısı yaklaşık 68 gündür. Yıllık ortalama hakim rüzgar yönü Güneybatı, Batı’lı yönlerdedir.
Yıllık ortalama rüzgar şiddeti 2 m/sec civarında hafif esinti şeklindedir. Yıllık ortalama toplam yağışı 850mm civarındadır. Günlük

25