Page 37 - kalkinma

toplam güneşlenme süresi 6 saat civarındadır (Oguz,4-1 ,2016).
Zigana Köyünün turizm potansiyelini oluşturan tarihi ve coğrafi varlıkların yanı sıra kültürel ve sportif olgular da bulunmaktadır. Gün
geçtikçe turizm eğilimlerinde doğaya yönelim artmaktadır. Kentsel yoğunluğu atmak isteyen insanlar kitle turizminin alternatifi olan
ve birçok farklı adla tanımlanan doğa turizmi, eko turizm, yeşil turizm, kırsal turizmi (Demir ve Çevirgen, 2006; Hacıoğlu ve Avcıkurt,
2008) Zigana Köyünde uygulamak mümkündür. Bunun yanında Zigana Köyünün kendine has birçok kültürel ve folklorik özellikleri
de bulunmaktadır.
Zigana Köyü’nün, doğal güzellikleri, faunası, florası, kervanların, kültürlerin ve ekosistemlerin geçiş merkezi olması, tarihi, coğrafi
ve kültürel başta olmak üzere birçok turizm cazibesi olabilecek arzı bulunmaktadır. Turizm ve globalleşme ile birlikte oluşan sanayi
birbiri ile zıt kavramlardır. Özellikle alternatif turizm çeşitlerini değerlendirme içi tutuğumuzda, Globalleşmenin getirdiği sanayinin
olduğu yerde turizm, turizmin olduğu yerde sanayi olmaz. Bu nedenle Zigana Köyünün sanayi bölgesi olmaması, köyün doğal
güzelliklerini koruduğunun ve gelişmemiş olduğunu da ifade etmektedir. Hem köyün gelişmesine katkı sağlamak hem de bu potansiyeli
ortaya çıkarmak açısından böyle bir çalışma gerekli görülmüştür. Bu gerekçe ile araştırma Zigana Köyünün turizm potansiyelini
ortaya koymayı amaçlamaktadır. Turizm potansiyelinin ortaya konmasının kültürel, sosyal, sportif ve ekonomik katkıları olacağı
düşünülmektedir. Bu sayede, bölge insanının kalkınmasına katkı sağlanabileceği bu katkının diğer köy ve ilçelere de yansıyacağı
böylece ilin ve dolaysıyla çevre illerin de etkileneceği umulmaktadır. Bütün bu çalışmaların da, koruma ve kollama dengesi içerisinde
sürdürülebilir ölçekte yapılmasının fayda sağlayacağı öngörülmektedir.
Zigana Köyü’nün Turizm Potansiyeli: Zigana Köyü’nün turizm potansiyeli turizm çeşitleri konu başlıkları altında incelenmiştir.
Birçok turizm çeşidi için hali hazırda arz bulunmakta iken özellikle alternatif turizm, ekolojik turizm doğaya dayalı turizm çeşitlerinin
yapılabileceği bölgeler bu yazımızda önerilmiştir.
Tarih ve Kültür Turizmi: Zigana Köyün de turistik değeri olan birçok mimari eser bulunmaktadır. Bu eserler türlerine göre, 3 adet
köprü, 1 adet cami, 1 adet antik dönemden kalma kale kalıntısı, 1 adet kervansaray, 1 adet şehitlik, 1 adet anıt mezar, 1 adet tabiat
parkı,1 adet kış sporları ve turizm merkezi, 1 adet bitki müzesi, 1 adet kültür merkezi Zigana Doğa Okulu olmak üzere, toplam 12
adet kültür ve turizm varlığı mevcuttur.
Zigana Coğrafyasının kuzeyi alpin çayırlarla kaplı yaylaları, gür ormanlar ve uçurumlar, hırçın dereleri ve vadilerinin kısıtlı da olsa
verimli tarım alanları ile yerleşime uygun yamaç ve dar vadi taban ovaları, tarih boyunca yerel kültürlerin oluşup gelişmesine olanak
sağlamıştır. Çok geniş yaylalara sahip olan bölgede iklimsel avantaj ile antik çağdan günümüze, hayvancılık önemli bir ekonomik
güç olmuştur.
Zigana Köyü, jeolojik yapıya bağlı çok zengin değerli maden yataklarına (Altın, Gümüş, Bakır, Çinko, demir vb.) sahiptir. Bu maden
yatakları bölgeye ve bölge dışına yoğun insan göçlerine neden olduğu gibi antik çağdan günümüze sürekli çatışmalar sahne olmuştur.
Anadolu da hâkim olan hemen tüm büyük uygarlıkların idari ve kültürel egemenliğini yaşamış bir coğrafyadır.
Zigana coğrafyası doğal zenginlikleri yanında Antik çağın ‹pek Yolu ve sonraki çağlarda kullanılan kervan yollarının en kısa mesafede
denize ulaştığı yer olan Trabzon Limanına yaz kış her mevsim ulaşmayı sağlayan geçitlere sahiptir. Bu geçitler ve kervan yolları
bölgeden çıkan madenlerin taşınmasında kullanılırken, aynı zamanda kervanlarla yapılan ticaret bölge yerleşimlerine önemli zenginlik
ve refah sağlanmıştır (Eruz.7 ,2016). Ayrıca, medeniyetler yolu üzerinde bulunan Zigana köyü’nden sadece ipek yolu geçmemekte,
Onbinlerin Göç yolu, Kral yolu, Markopolo Yolu, Katırcı Yolu, Osmanlı Topçu yolu gibi tarihi yollar da geçmektedir (Gümüşhane Valiliği,
2010).
Zigana Coğrafyası, Zigana Köyü ve Değirmendere ve Kurum vadilerinde olduğu gibi dağın diğer vadilerindeki yerleşimler, çok sayıda
doğal ve tarihi değeri bünyesinde barındırmaktadır. Doğal ve kültürel açıdan marka değeri olan Zigana Coğrafyasında, bozulmamış
doğal kayalık, orman, alpin çayır, dere, göl vb. ekosistemler, Zigana geçidi ve köyü, Karaca mağarası, Kurum- ‹mera tarihi yerleşimleri,
Maçka ve çevresi doğal ve tarihi değerleri ile bir bütün olarak koruma kullanma dengesi içerisinde mutlaka koruma altına alınarak,
sürdürülebilir turizm, eko turizm kapsamında planlanarak değerlendirilmesi gereken önemli bir havzadır (Aydın, 647 ,1-2016).
Zigana Köyü Hanı: Han Torul-Trabzon yolunun 1 Km doğusunda köyün girişinde ana yolun üzerinde handan adını alan Handeresi
mahallesinin girişindedir. Hanın kuzeyinden kalenin deresi ve batısından hanın deresi geçmektedir. XVI-XVII Yüzyıl Osmanlı Dönemi
eseri olarak kabul edilmekle birlikte (Gürşever,1975) köylüler tarafından büyük bir bölümü tahrip edilmiş ve kullanılamaz durumdadır.
Plan ve mimari özellikleri, 16.00 mx 12.80 m. Ölçütlerindedir (Ciğdem- Özkan-Yurttaş- Öztürk, 2005 s.70-57) büyük ölçüde tahrip olmuş,
üzerinde kitabesi bulunamamış olduğundan orijinal ismi konusunda da bilgi yoktur. Yapı derinlemesine üç sahanlıdır. ‹kişer sırada
dörder paye ile üç sahanlı olarak düzenlenen yapının orta sahanını yan sahanlardan daha geniştir. Orta sahnın genişliği 4.80 m
olup, yan sahanlar 3.54 m genişliğe sahiptir. Payelerden ikisi ve destekledikleri sivri tonozlarla yan duvarlar yer yer yıkılmıştır. Kare
payelerin bir kenarı 1.50 m genişliğe sahiptir. Tuğladan beşik tonozlarla kapatılan hanın önünde bir avlunun varlığı izlenebilmektedir.
Çünkü dikdörtgen mekanın Önünde bulunan duvar kalıntısı bu kısımda başka bir mekanın varlığına işaret etmektedir (Özkan- Yurttaş,
179-178 ,2012). Zaten buraya hanlar mevki denilmesi de birden çok hanın burada bulunduğunun somut kanıtıdır. Kaldı ki hanları
son olarak işleten Bekiroğluları ailesi de, hanlara çok yakın bir mevkide ve adlarına kayıtlı Bekiroğulları Mahallesinde yerleşiklerdir.
Hanın yapımında sarı renkli düzgün kesme taşlar kullanılmış olup kaynaklarda yapının inşasında antik Zigana köprüsünün taşlarının
kullanıldığı belirtilmektedir (Uslu, 1980, s.30).
Zigana Köyü Maruflu Camisi (Koçlar mahallesi Camisi): Cami Koçlar Mahallesi’ndedir. Cami üzerinde 1010 tarihli, sonradan
yazılmış bir levha bulunmaktadır. Yöre halkı caminin 400 yıllık olduğunu belirtirken, yazılan 1010 tarihi Hicri olarak kabul edildiğinde
1610 Miladi tarihine denk geldiği görülür. Ancak mimari özelikleri bu yapının XIX yüzyıla ait olacağına işaret etmektedir. 8.48 m. X
7.90 m. Kareye yakın ölçütlerdeki cami, ortada kubbe dört yanda tonozların bulunduğu bir şema gösterir (Ciğdem- Özkan-Yurttaş- Öztürk,
2005 s.70-57).
Girişin üzerindeki ahşap sütunlar üzerine oturtulan mahfil yer almaktadır. Ortada 2.87 m. Çapındaki kubbe dört bağımsız sütun
tarafından taşınırken, sütunlar yuvarlak kemerler ile birbirine bağlanmıştır. Caminin kuzeyinde 3.70 m. X 9.53 m. Ölçütlerinde iki katlı

26